| بررسی میزان مسئولیت پذیری در حیطه خانواده و جامعه بین دانش آموزان دختر
امروز جامعه در حال پیشرفت، نیازمند افرادی مسئول و خودكفا است و آموزش مسئولیت پذیری به كودكان نیازمند جوی خاص در خانه و مدرسه است
|
 |
| دسته بندی | علوم سیاسی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 297 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 119 |
بررسی میزان مسئولیت پذیری در حیطه خانواده و جامعه بین دانش آموزان دختر
مقدمه
امروز جامعه در حال پیشرفت، نیازمند افرادی مسئول و خودكفا است و آموزش مسئولیت پذیری به كودكان نیازمند جوی خاص در خانه و مدرسه است.
بایستی شرایطی فراهم كرد تا كودكان و نوجوانان، ابزارهای نگرش و ارزشیابی پیدا كنند تا به كمك آنها بتوانند بهتر تصمیم گیری كنند. تصمیماتی كه آنان را در این دنیای پیچیده به سوی زندگی بارور و رضایت بخش رهنمون كند. انسانهای امروز بیش از بیش نیازمند پذیرش مسئولیت برای زندگی و سرنوشت خود هستند و این امر میسر نمی شود مگر اینكه مبنای آموزش و پرورش آنها مبتنی بر افزایش درك كودكان و نوجوانان در مورد نقش خود آنها به تعیین سرنوشت و ساخت كیفیت زندگیشان باشد و برای رسیدن به این اهداف، سعی و كوشش و برنامه ریزی دقیق لازم است.
آغاز زندگی اجتماعی كودك
همانطور كه می دانیم انسان اجتماعی متولد شده و از زمانی كه كودك به مادرش مهر می ورزد و یا به دیگران احساس عشق ، حد و یا دشمنی می كند ، اجتماعی است . روان شناسان تربیت اولیه را در شكل گیری شخصیت كودك بسیار مؤثر دانسته اند .
فروید اولین كسی كه نقش نخستین تربیت را در تشكیل شخصیت كودك عنوان كرد ، و جامعه شناسان را بر آن داشت تا از این دریچه به افراد و گذشتة آنان بنگرند و به تحصیل آن بپردازند . چرا كه شخصیت هر فرد از تركیب دو زمینه فطری و اكتسابی صورت می پذیرد . بدین معنا كه بعضی از خصوصیات زمینه وراث و ژنتیكی دارند و برخی از آنها اكتسابی است. رفع نیازهای زیستی نوزاد و گرفتن پستان مادر و مكیدن و شیرخوردن، خوابیدن و نظایر آن، به طور غریزی و بدون آموزش صورت می پذیرد. ولی در زمان اندك، زمانی كه كودك دست خود را برای گرفتن اشیاء ( خوب یا بد ، خطرناك و یا بی خطر ) دراز می كند، وقتی كه سراپا ایستاده آهنگ راه رفتن می كند، آموزش و پرورش اهمیّت و ضرورت خود را می نمایاند، در این موقع است كه مرحله ی یادگیری كودك آغاز می گردد. اساس یادگیری اجتماعی كودك كه با مشكلات آموزشی نیز توأم است. از وقتی شروع می شود كه با« دیگری »مواجه می گردد.یعنی اولین برخورد وی با افراد غیر از والدینش، یا افرادی چون خودش كه تا كنون در ذهن و تصورش نبوده است.
او نه پدر و مادرش است و نه اسباب بازی، بلكه او« دیگری » و بیگانه است. كودك در نخستین برخورد و با این« دیگری » اولین نیاز اجتماعی شدن را درك می كند . و با این احساس « زندگی اجتماعی » وی آغاز می گردد. در برابر این وضع جدید مبهوت و سرگردان می شود. نمی داند چه بكند و چه واكنشی از خود نشان دهد. بخندد ، گریه كند ، سازش نماید و یا تسلیم شود. احساس نیاز اجتماعی از طرفی در« خویشتن خود » و از طرف دیگر، كشمكش درونی ایجاد می كند و، واكنش پناه بردن به مادر را در وی می آفریند. كودك تا چهار سالگی در مرحلة سرگردانی و تزلزل تصمیم قرار دارد. تسلط بر دیگران را با همكاری با دیگران و شیر را با سازش در هم می آمیزد. چرا كه هنوز یادگیری انجام نشده و تجربة اجتماعی را كسب نكرده است او باید بعضی از بازتاب های اجتماعی را كه بكارگیری آنها لازمة زندگی اجتماعی است، و نیز اصول و قواعد رفتارهای لازم و مورد قبول اجتماع را از طریق خانواده و بعضی از نهادها بیاموزد.
در این صورت كه فرد با حفظ خویشتن خود شخص اجتماعی می شود و با جامعه و محیط اجتماعی خود روابط پیدا می كند این یادگیری اجتماعی به تدریج تا ۹ سالگی صورت می پذیرد و ادامه می یابد .
مهمترین مراحل تحول شخصیت اجتماعی كودكان از نظر مید :
به عقیده مید كودك طی دو مرحله شخصیت اجتماعی و خودش شكل می گیرد كه عبارتند از مرحلة نمایشی و مرحله بازی . كودك در مرحلة نمایش نقشهای آدمهایی كه برایش مهمند ، مانند پدر ، مادر ، برادر ، یا خواهر را یاد می گیرد و از این طریق نقشهای متنوعی را به نمایش می گذارد و خودش را در نقشهای گوناگون می بیند كه در آینده بخشی از شخصیت و خود اجتماعی او را می سازند . اما در این مرحله ، كودك هر یك از این نقشها را به گونه ای جداگانه و بدون ارتباط متقابل آنها فرا می گیرد . هر كودكی برای آن كه ادراك یكپارچه تر و منسجمتری از خود و جامعه اش به دست آورد ، باید علاوه بر مرحلة نمایشی مرحلة بازی را نیز پشت سر گذارد تا به خود و شخصیت اجتماعی كاملی دست یابد . در این مرحله ، كودك چشم انداز فراگیری از نقشهای گوناگون اجتماعی را در قالب یك جامعیت یكپارچه و تعمیم یافته به دست می آورد و در نتیجه ، به ادراك منسجمتری از خود نیز دست می یابد[1] .
جامعه پذیری
همانطوریكه اشاره شد كلیه عناصر جامعه (از جمله گروههای اجتماعی، خرده گروهها و حتی كوچكترین عنصر آن یعنی فرد) به طور مستمر و مداوم در حال تغییر و تحول می باشند .
افراد جدیدی كه به جامعه می پیوندند (مثلاً نوزادان) ضرورتاً باید با هنجارها ،معیارها، ضوابط و ارزشهای اجتماعی و فرهنگی جامعه آشنا شده و خود را با آنها همساز و هماهنگ نمایند .فرایند و جریانی كه از طریق آن عناصر فرهنگی و اجتماعی به افراد جدید هر جامعه منتقل شده و در درون آن جایگزین می شوند را جامعه پذیری می نامند .
جامعه پذیری جریانی است كه الگوها ، مفاهیم اجتماعی ، ضوابط رفتاری ، زبان ، ارزشهای فرهنگی و هنجارهای گروهی را به افراد جامعه انتقال می دهد .
جامعه پذیری ، در جریان زندگی اجتماعی ، فرد را با كلیة مظاهر جامعه و زندگی اجتماعی هماهنگ می نماید و او را برای زندگی اجتماعی مهیا و مجهز می كند .
كودكی كه در یك جامعه متولد می شود ، از هر گونه شناخت از محیط پیرامون ( از جمله محیط اجتماعی ) تهی و خالی است . روابط او با والدین و اطرافیان ، بتدریج معیارها و مفاهیم زندگی اجتماعی را ( در ذهن ) او تعبیه می كنند و كودك را به موجودی اجتماعی و همساز با عناصر مختلف حیات اجتماعی تبدیل می نمایند . این جریان را جامعه پذیری می خوانند .
جامعه پذیری در هر جامعه یا از طریق نهادها و سازمانهای اجتماعی ، فرهنگی با برنامه ریزی و به طریقی هدفمند صورت می گیرد ( نظیر خانواده و مدرسه ) و یا به صورت خود بخودی ( غیر برنامه ریزی شده ) از طریق خود فرد بدست می آید ( از طریق گروههای همبازی و . . . ) .
[1] - جورج ریترز ، نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر ، ترجمه محسن ثلاثی – ص 315
